بررسی تاثیر زمان برداشت بر کمیت و کیفیت اسانس دو گونه از گیاه دارویی Thymus lancifolius و Thymus armeniacus

گونه‌های مختلف جنس آویشن به‌دلیل پتانسیل سنتز متابولیت­های ثانویه­ تیمول و کارواکرول از مصارف گسترده دارویی برخوردارند. این تحقیق به منظور بررسی تاثیر زمان­های مختلف برداشت (شروع گلدهی‌، 50  درصد و 100 درصد گلدهی) بر کمیت و کیفیت اسانس دو گونه از آویشنT. lancifolius  و armeniacus T. به‌صورت یک آزمایش گلدانی و با استفاده از طرح آزمایشی کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 1394 در دانشگاه شهرکرد اجرا شد. سرشاخه‌های هوایی گیاه طی سه مرحله برداشت گردید، استخراج اسانس با استفاده از دستگاه تقطیر با آب (طرح کلونجر) و آنالیز مواد موثره با استفاده از دستگاه GC/MS انجام گرفت. نتایج نشان داد در فاز کامل گلدهی، گونه‌ها از بیشترین مقدار محتوای اسانس برخوردار بودند . بیشترین میزان تیمول (62 درصد) در مرحله شروع گلدهی و بیشترین میزان سیترونلول (2/30 درصد) در فاز نیمه و کامل گلدهی گیاه T. lancifolius گزارش گردید. بیشترین میزان کارواکرول (44-45 درصد) به‌ترتیب در مراحل شروع و نیمه گلدهی گیاه T. armeniacus و بیشترین میزان 1و8- سینئول (4/14 درصد) در فاز گلدهی کامل گزارش گردید. نتایج بیانگر آنست که کمیت و کیفیت مواد موثره اسانس بسته به نوع گونه و زمان‌های مختلف رشد و نمو متفاوت بوده و به تناسب آن نیز می‌تواند از عملکردهای متفاوت دارویی برخوردار باشد.